De eerste resultaten zijn op alle vlakken zeer positief!

DE DUURZAME AMBITIES VAN KWS
Manager Duurzaamheid en Innovatie van KWS Joost Bos:
‘Alleen met hele scherpe ambities kom je vooruit. Onze doelstelling is dat we in 2030 twee emissieloze asfaltcentrales hebben staan. Hiervoor zijn we goed op weg en ik ben hoopvol dat we dit kunnen realiseren. Het reduceren van gas gaat bijvoorbeeld veel voorspoediger dan verwacht. Maar we beseffen ook: we kunnen niet blijven reduceren. We zijn daarom met verschillende fabrikanten en leveranciers in gesprek over mogelijke oplossingen. Stap voor stap gaan we naar gasloos. Ik ben ervan overtuigd dat vóór 2030 de technieken voor een emissieloze centrale er zijn. Dat is een mooie uitdaging! Daarnaast maken we ons er met de branche hard voor om opdrachtgevers mee te krijgen in de ontwikkeling van bijvoorbeeld lage-temperatuurasfalt en 100% gerecycled asfalt. Er heerst nog wat koudwatervrees. Het is aan ons om hen te overtuigen, zodat we ook daarin stappen kunnen maken om onze ambities te behalen.’

DE (C)ART
Een innovatie waar verschillende pilots mee gedraaid worden, is het ter plekke (in situ) koud recyclen van asfalt met de Cold Asphalt Recyling Train ((C)ART). ‘Een bestaande techniek waarbij het oude asfalt wordt gemengd met schuimbitumen’, legt Raymond uit. ‘We hebben apparatuur aangeschaft waarmee we in ons laboratorium proeven kunnen doen. En ook de eerste proefprojecten lopen al. De resultaten zijn zeer positief. De komende tijd gaan we alle innovaties en technieken verder ontwikkelen en testen, zodat we op koers blijven om onze duurzaamheidsambities te behalen!’

'STROOM-VERSNELLING'
Een andere duurzame ontwikkeling is de elektrische asfaltspreidmachine. Een omgebouwde dieselvariant die een volwaardig alternatief biedt voor de traditionele machines. ‘Het werkt prima!’, ervaart Raymond. ‘De prestatie van de machine doet niet onder voor zijn diesel-aangedreven broers. Er zit een groot accupakket in die we tijdens de schaft opladen met een fast charger op een aanhanger.’ De directeur van het Asfaltbedrijf vindt het belangrijk dat deze oplossing niet alleen voor KWS, maar ook voor andere aannemers beschikbaar is. ‘Als meer partijen hiervoor kiezen, wordt het voor fabrikanten vanzelf aantrekkelijker om elektrisch materieel te ontwikkelen. De duurzame transitie komt dan in een stroomversnelling.’ En dat wijst de praktijk ook uit. Er is al steeds meer elektrisch materieel beschikbaar, zoals elektrische walsen en graafmachines. ‘In Dordrecht hebben we speciaal voor het elektrisch materieel een laadplein gebouwd, zodat we de machines zo efficiënt mogelijk kunnen opladen.’

Lange stukken zijn het probleem niet

Emissievrij in 2030 en 100% circulair in 2040.’ KWS timmert hard aan de weg om deze scherpe ambities te halen. Het project met de grootste impact is het verduurzamen van onze asfaltcentrales, maar er zijn meer wegen die naar het Klimaatakkoord van Parijs leiden. Directeur Asfaltbedrijf KWS Raymond van de Stadt en Hoofd Onderzoek & Advies Wegen Alex van de Wall over de kansen en uitdagingen in de verduurzaming van ons bedrijf.

KOUD OF WARM
Een groot voordeel van de omgebouwde centrales is dat er op lagere temperaturen geproduceerd kan worden. ‘Dat is tweeledig’, legt Van de Stadt uit. ‘We kunnen bij recycling het asfalt koud toevoegen. We hoeven het dus niet voor te verwarmen. Dat scheelt gigantisch veel energie. Daarnaast willen we dus lage-temperatuurasfalt produceren. Van gemiddeld 160 graden Celcius willen we naar 140 graden Celsius en richting 2030 zelfs naar 120 graden Celsius.’ Ook deze ontwikkeling zorgt voor een enorme energiereductie van misschien wel tientallen procenten. En dan komen er ineens andere potentiële energiebronnen in beeld. ‘Het is nu nog niet mogelijk om een centrale volledig op elektriciteit of waterstof te laten draaien’, verduidelijkt Alex. ‘Maar hoe meer we het gebruik van energie kunnen reduceren, hoe realistischer een overstap wordt.’ Een uitdaging bij het lage-temperatuurasfalt is de verwerkbaarheid voor de collega’s buiten. ‘Lange stukken zijn het probleem niet’, weet Alex. ‘De machines kunnen het wel aan. Maar delen met veel handwerk, zoals een rotonde, worden veel zwaarder. De mengsels zijn taaier. Daar moeten we rekening mee houden. Misschien gaan we wel naar hybride oplossingen met deels warm en deels kouder asfalt.’

MINDER ASFALT
Na de ombouw zijn de centrales in staat 100% gerecycled asfalt te maken. Toch verwachten we niet dat dit in de toekomst veel zal gebeuren. ‘We produceren in Nederland ongeveer 6 miljoen ton asfalt per jaar, terwijl er maar 4 miljoen ton vrijkomt. Er is dus een tekort aan oud asfalt’, concludeert Alex. ‘Daarom is een hergebruik van 70% realistischer dan 100%. We willen ook niet per se 100% van het asfalt recyclen, we willen het gebruik van primaire grondstoffen reduceren.’ En ook op dat gebied zijn er tal van ontwikkelingen. Zo lopen er proeven met bindmiddel uit plastic afval in plaats van bitumen en zijn er al verschillende alternatieven voor de traditionele steenslag, zoals afgekeurde spoorballast van VolkerRail. Dat ging voorheen naar een stortlocatie, maar wordt nu door KWS hergebruikt in het asfalt. Alex: ‘En we gebruiken soms al gerecycled glas vanuit de auto-industrie in plaats van steenslag. Daarnaast kijken we kritisch naar het ontwerp van een weg. Is het bijvoorbeeld wel nodig om alle banen van een snelweg even dik te maken, of kunnen we volstaan met enkel de rechterbaan, waar de vrachtwagens rijden?

EFFICIËNTERE OPWARMING EN SCHONERE PRODUCTIE
De ombouw had betrekking op de zogenaamde ‘zwarte trommel’, waar het oude asfalt in gaat voor hergebruik. De trommel is vervangen voor een Heetgas Tegenstroom Paralleltrommel. Het asfalt wordt hierin indirect verwarmd en komt dus niet langer in aanraking met de vlammen. Dit scheelt enorm in uitstoot. Raymond: ‘De uitstoot van benzeen is tot bijna nul gereduceerd en ook de uitstoot van de PAK’s valt nu ruimschoots binnen de normen.’ Daarnaast blijkt dat de trommel veel efficiënter is. De aandrijving verbruikt 10% tot 20% minder gas. Die efficiëntere opwarming en schonere productie heeft nóg een belangrijk voordeel, legt Alex uit: ‘We kunnen hierdoor nóg meer asfalt recyclen, zonder daarmee de kwaliteit negatief te beïnvloeden.’ Als de beide centrales naar tevredenheid produceren, worden uiteindelijk ook de overige centrales omgebouwd.

Dat verduurzamen bij KWS geen papieren tijger is, bewijst de ombouw van de twee grootste asfaltcentrales van de wegenbouwer. ‘Ongeveer 50% van onze CO2-uitstoot komt voort uit de asfaltproductie’, calculeert Van de Stadt. ‘Elke verbetering die we daarin doorvoeren maakt dus meteen een groot verschil.’ De ombouw van de asfaltcentrales in Amsterdam en Hoogblokland is naast de doelstelling CO2 te reduceren ook ingegeven door de ambitie om de uitstoot van benzeen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) drastisch te verminderen. Daarnaast bestond de wens om 100% circulair asfalt én lage-temperatuurasfalt te kunnen draaien. De centrales zijn al weer enige tijd operationeel en dus kan voorzichtig de balans worden opgemaakt. Raymond: ‘De eerste resultaten zijn op alle vlakken zeer positief!’

Op weg naar een duurzaam KWS

DE DUURZAME AMBITIES VAN KWS
Manager Duurzaamheid en Innovatie van KWS Joost Bos:
‘Alleen met hele scherpe ambities kom je vooruit. Onze doelstelling is dat we in 2030 twee emissieloze asfaltcentrales hebben staan. Hiervoor zijn we goed op weg en ik ben hoopvol dat we dit kunnen realiseren. Het reduceren van gas gaat bijvoorbeeld veel voorspoediger dan verwacht. Maar we beseffen ook: we kunnen niet blijven reduceren. We zijn daarom met verschillende fabrikanten en leveranciers in gesprek over mogelijke oplossingen. Stap voor stap gaan we naar gasloos. Ik ben ervan overtuigd dat vóór 2030 de technieken voor een emissieloze centrale er zijn. Dat is een mooie uitdaging! Daarnaast maken we ons er met de branche hard voor om opdrachtgevers mee te krijgen in de ontwikkeling van bijvoorbeeld lage-temperatuurasfalt en 100% gerecycled asfalt. Er heerst nog wat koudwatervrees. Het is aan ons om hen te overtuigen, zodat we ook daarin stappen kunnen maken om onze ambities te behalen.’

DE (C)ART
Een innovatie waar verschillende pilots mee gedraaid worden, is het ter plekke (in situ) koud recyclen van asfalt met de Cold Asphalt Recyling Train ((C)ART). ‘Een bestaande techniek waarbij het oude asfalt wordt gemengd met schuimbitumen’, legt Raymond uit. ‘We hebben apparatuur aangeschaft waarmee we in ons laboratorium proeven kunnen doen. En ook de eerste proefprojecten lopen al. De resultaten zijn zeer positief. De komende tijd gaan we alle innovaties en technieken verder ontwikkelen en testen, zodat we op koers blijven om onze duurzaamheidsambities te behalen!’

Lange stukken zijn het probleem niet

'STROOM-VERSNELLING'
Een andere duurzame ontwikkeling is de elektrische asfaltspreidmachine. Een omgebouwde dieselvariant die een volwaardig alternatief biedt voor de traditionele machines. ‘Het werkt prima!’, ervaart Raymond. ‘De prestatie van de machine doet niet onder voor zijn diesel-aangedreven broers. Er zit een groot accupakket in die we tijdens de schaft opladen met een fast charger op een aanhanger.’ De directeur van het Asfaltbedrijf vindt het belangrijk dat deze oplossing niet alleen voor KWS, maar ook voor andere aannemers beschikbaar is. ‘Als meer partijen hiervoor kiezen, wordt het voor fabrikanten vanzelf aantrekkelijker om elektrisch materieel te ontwikkelen. De duurzame transitie komt dan in een stroomversnelling.’ En dat wijst de praktijk ook uit. Er is al steeds meer elektrisch materieel beschikbaar, zoals elektrische walsen en graafmachines. ‘In Dordrecht hebben we speciaal voor het elektrisch materieel een laadplein gebouwd, zodat we de machines zo efficiënt mogelijk kunnen opladen.’

KOUD OF WARM
Een groot voordeel van de omgebouwde centrales is dat er op lagere temperaturen geproduceerd kan worden. ‘Dat is tweeledig’, legt Van de Stadt uit. ‘We kunnen bij recycling het asfalt koud toevoegen. We hoeven het dus niet voor te verwarmen. Dat scheelt gigantisch veel energie. Daarnaast willen we dus lage-temperatuurasfalt produceren. Van gemiddeld 160 graden Celcius willen we naar 140 graden Celsius en richting 2030 zelfs naar 120 graden Celsius.’ Ook deze ontwikkeling zorgt voor een enorme energiereductie van misschien wel tientallen procenten. En dan komen er ineens andere potentiële energiebronnen in beeld. ‘Het is nu nog niet mogelijk om een centrale volledig op elektriciteit of waterstof te laten draaien’, verduidelijkt Alex. ‘Maar hoe meer we het gebruik van energie kunnen reduceren, hoe realistischer een overstap wordt.’ Een uitdaging bij het lage-temperatuurasfalt is de verwerkbaarheid voor de collega’s buiten. ‘Lange stukken zijn het probleem niet’, weet Alex. ‘De machines kunnen het wel aan. Maar delen met veel handwerk, zoals een rotonde, worden veel zwaarder. De mengsels zijn taaier. Daar moeten we rekening mee houden. Misschien gaan we wel naar hybride oplossingen met deels warm en deels kouder asfalt.’

MINDER ASFALT
Na de ombouw zijn de centrales in staat 100% gerecycled asfalt te maken. Toch verwachten we niet dat dit in de toekomst veel zal gebeuren. ‘We produceren in Nederland ongeveer 6 miljoen ton asfalt per jaar, terwijl er maar 4 miljoen ton vrijkomt. Er is dus een tekort aan oud asfalt’, concludeert Alex. ‘Daarom is een hergebruik van 70% realistischer dan 100%. We willen ook niet per se 100% van het asfalt recyclen, we willen het gebruik van primaire grondstoffen reduceren.’ En ook op dat gebied zijn er tal van ontwikkelingen. Zo lopen er proeven met bindmiddel uit plastic afval in plaats van bitumen en zijn er al verschillende alternatieven voor de traditionele steenslag, zoals afgekeurde spoorballast van VolkerRail. Dat ging voorheen naar een stortlocatie, maar wordt nu door KWS hergebruikt in het asfalt. Alex: ‘En we gebruiken soms al gerecycled glas vanuit de auto-industrie in plaats van steenslag. Daarnaast kijken we kritisch naar het ontwerp van een weg. Is het bijvoorbeeld wel nodig om alle banen van een snelweg even dik te maken, of kunnen we volstaan met enkel de rechterbaan, waar de vrachtwagens rijden?

EFFICIËNTERE OPWARMING EN SCHONERE PRODUCTIE
De ombouw had betrekking op de zogenaamde ‘zwarte trommel’, waar het oude asfalt in gaat voor hergebruik. De trommel is vervangen voor een Heetgas Tegenstroom Paralleltrommel. Het asfalt wordt hierin indirect verwarmd en komt dus niet langer in aanraking met de vlammen. Dit scheelt enorm in uitstoot. Raymond: ‘De uitstoot van benzeen is tot bijna nul gereduceerd en ook de uitstoot van de PAK’s valt nu ruimschoots binnen de normen.’ Daarnaast blijkt dat de trommel veel efficiënter is. De aandrijving verbruikt 10% tot 20% minder gas. Die efficiëntere opwarming en schonere productie heeft nóg een belangrijk voordeel, legt Alex uit: ‘We kunnen hierdoor nóg meer asfalt recyclen, zonder daarmee de kwaliteit negatief te beïnvloeden.’ Als de beide centrales naar tevredenheid produceren, worden uiteindelijk ook de overige centrales omgebouwd.

Dat verduurzamen bij KWS geen papieren tijger is, bewijst de ombouw van de twee grootste asfaltcentrales van de wegenbouwer. ‘Ongeveer 50% van onze CO2-uitstoot komt voort uit de asfaltproductie’, calculeert Van de Stadt. ‘Elke verbetering die we daarin doorvoeren maakt dus meteen een groot verschil.’ De ombouw van de asfaltcentrales in Amsterdam en Hoogblokland is naast de doelstelling CO2 te reduceren ook ingegeven door de ambitie om de uitstoot van benzeen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) drastisch te verminderen. Daarnaast bestond de wens om 100% circulair asfalt én lage-temperatuurasfalt te kunnen draaien. De centrales zijn al weer enige tijd operationeel en dus kan voorzichtig de balans worden opgemaakt. Raymond: ‘De eerste resultaten zijn op alle vlakken zeer positief!’

Emissievrij in 2030 en 100% circulair in 2040.’ KWS timmert hard aan de weg om deze scherpe ambities te halen. Het project met de grootste impact is het verduurzamen van onze asfaltcentrales, maar er zijn meer wegen die naar het Klimaatakkoord van Parijs leiden. Directeur Asfaltbedrijf KWS Raymond van de Stadt en Hoofd Onderzoek & Advies Wegen Alex van de Wall over de kansen en uitdagingen in de verduurzaming van ons bedrijf.

Op weg naar een duurzaam KWS